Xuất nhập khẩu là cụm từ được nói đến ở nước ta trong nhiều tạp chí kinh tế giai đoạn 2016-2020 bởi Việt Nam là quốc gia có tốc độ tăng trưởng lĩnh vực này rất mạnh. Theo các chuyên gia kinh tế tình hình xuất nhập khẩu của Việt Nam trong những năm gần đây luôn đạt mức tăng trưởng đáp kể và Việt Nam đã là cái tên trên bản đồ xuất siêu của thế giới.
Mục Lục
Tình hình xuất nhập khẩu của Việt Nam trong những năm gần đây xuất khẩu là điểm sáng
Ngày 18/1/2021 vừa qua chúng ta đón nhận tin vui khi UBND tỉnh Bắc Giang chính thức trao giấy chứng nhận đầu tư cho nhà máy Fukang Technology của Foxconn Singapore Pte Ltd xây dựng tại khu công nghiệp Quang Châu với số vốn đăng ký 270 triệu USD. Đây là nhà máy gia công sản xuất máy tính bảng, máy tính xách tay cho Apple với số lượng 8 triệu sản phẩm/ năm.
Giống như Samsung khi đầu tư vào Bắc Ninh năm 2007. “Ông lớn” đến từ Hàn Quốc đầu tư vào Bắc Ninh là 560 triệu USD để tận dụng nguồn nhân lực tại thị trường Việt Nam. Thế nhưng khi nhận thấy được tiềm năng của thị trường Samsung đã đầu tư thêm 2.5 tỷ USD để mở rộng và đến năm 2015 con số này của Samsung trên cả nước ta là 17,5 tỷ USD.
Những ví dụ điểm hình trên để cho thấy, 5 năm qua là thời kỳ kinh tế thế giới chịu nhiều biến động thế nhưng Việt Nam vẫn là thị trường được nhiều nhà đầu tư quan tâm và hướng đến. Từ đó tạo đà cho hoạt động xuất nhập khẩu tăng trưởng mạnh.
Mục tiêu cân bằng cán cân thương mại của nước ta vào năm 2020 được nêu tại chiến lược phát triển xuất nhập khẩu hàng hóa thời kỳ 2011-2020 định hướng đến năm 2030 của nước ta về đích sớm tới 5 năm. Đến năm 2016, nước ta đã chính thức xuất hiện trên bản đồ các quốc gia xuất siêu của thế giới.
Tình hình xuất nhập khẩu của Việt Nam trong những năm gần đây cho thấy nước ta xuất siêu liên tục. Cán cân thương mại năm nào cũng thặng dư theo tổng cục hải quan công bố: Năm 2016 thặng dư 1,77 tỷ USD; Năm 2017 con số này là 2,11 tỷ USD; Năm 2018 tăng lên 6,83 tỷ USD; Năm 2019 là 10,87 tỷ USD và năm 2020 thặng dư 18,5 tỷ USD.
Cơ hội và thách thức cho hoạt động xuất nhập khẩu nước ta những năm tới
Từ những tác động của thị trường thế giới, cả vấn đề kinh tế chính thị, chiến tranh thương mại,… ảnh hưởng rất lớn từ nền kinh tế trong nước và quốc tế. Hơn nữa khi tham gia các hiệp định mới như CPTPP, EVFTA,… xuất nhập khẩu Việt Nam ngoài cơ hội thì thách thức cũng là rất lớn.
Về cơ hội
Việt Nam có cơ hội tham giao sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu để từ đó gia tăng thực lực cho các doanh nghiệp trong nước. Tăng cường sự chuyển dịch trong cơ cấu kinh tế và giúp cho hoạt động xuất nhập khẩu có cơ hội tăng trưởng mạnh hơn nữa.
Về khó khăn
Tác động cạnh tranh sẽ gay gắt hơn đối với các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt với nước ta chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thị trường trong nước cũng sẽ đứng trước khả năng rơi vào tay các doanh nghiệp nước ngoài vì họ có tiềm lực mạnh mẽ.
Phương hướng cho hoạt động xuất nhập khẩu những năm tới
Đứng trước những cơ hội và thách thức như vậy, Chính phủ Việt Nam đã có những phương hướng để chờ đón và thích ứng với điều đó. Các giải pháp căn cơ và lâu dài đã được đề ra để nước ta có thể tiếp cận tốt với toàn cầu hoá. Đó là:
Thực hiện cải cách và đầu tư dàn trải cũng như có chiều sâu và tất cả các địa phương trên cả nước. Từ đó, giúp đẩy nhanh việc thay đổi cơ cấu kinh tế và làm tổ thu hút “đại bàng” về đầu tư trên khắp các địa phương trên cả nước. Hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước về tham giao và chuỗi giá trị và cạnh tranh tại thị trường nước nhà
Sát sao trong quá trình phát triển sản phẩm trong nước và giám sát các sản phẩm nước ngoài xâm nhập thị trường. Hoạt động kiểm tra thanh tra chống buôn lậu, gian lận thương mại được đề cao bởi chất lượng có tốt thì mới có thể tăng trưởng nhanh. Xây dựng mô hình kiểm tra giám sát theo chiều dọc để gắn trách nhiệm nhiều hơn.
Theo dõi nhập khẩu để đưa ra những giải pháp phù hợp. Đặc biệt cần xây dựng sản xuất trong nước đáp ứng nhu cầu mà thị trường cần khi thấy nhập khẩu tăng trưởng mạnh để giữ vững cán cân thương mại cũng như giảm phụ thuộc vào các mặt hàng nhập khẩu nước ngoài.
Trên đây là bài viết đánh giá tình hình xuất nhập khẩu của Việt Nam trong những năm gần đây và những cơ hội, thách thức mà hoạt động xuất nhập khẩu của nước ta sẽ đối mặt trong những năm tới. Từ đó xây dựng những định hướng và giải pháp phù hợp cho sự phát triển nhiều biến động tới đây.
